Cơ chế sinh lý của sự cương dương vật.
Sự cương dương vật là một hiện tượng huyết động học liên quan đến hệ thần kinh trung ương và các yếu tố tại chỗ. Ở trạng thái bình thường hay không cương, các cơ trơn của các động mạch và của các thể dương vật ở trạng thái co thắt dưới tác dụng của adrenergic của hệ giao cảm, làm giảm lưu lượng máu đi qua động mạch hang vào thể hang
Khi có ham muốn tình dục hay có kích thích tình dục, các tín hiệu này sẽ được truyền về não bộ giúp tăng hoạt động phó giao cảm và giảm hoạt động giao cảm để điều tiết sự giãn mạch máu thể hang & mô cơ trơn thể hang. Sự giãn mạch máu thể hang làm tăng lượng máu lưu thông vào các động mạch hang và các động mạch xoắn. Sự giãn các cơ trơn giúp thể hang được đổ đầy máu và to lên, dẫn đến sự ứ máu và cương dương vật. Thể tích máu tăng làm tăng áp lực trong thể hang sẽ đè ép các thành tĩnh mạch, như thế máu sẽ ứ lại không thoát ra ngoài giúp dương vật đạt độ cương cứng trong một khoảng thời gian nhất định. Khi tăng kích thích giao cảm, sẽ tạo sự co cơ trơn của các động mạch và các dải cơ trơn của dương vật, dẫn đến sự giảm cương cứng của cơ & lượng máu bị ứ lại trong thể hang thoát dần ra theo tĩnh mạch của dương vật làm cho áp suất trong thể hang trở về mức trước khi kích thích đưa dương vật trở lại trạng thái mềm . Kích thích giao cảm này có được sau khi đạt được cực khoái và xuất tinh.
Cơ chế sinh hóa
Khi có ham muốn tình dục hay có kích thích tình dục, các tín hiệu này sẽ được truyền về não bộ làm giảm hoạt động giao cảm (do làm giảm tác dụng adrenergic) và tăng hoạt động phó giao cảm để điều tiết sự giãn mạch máu thể hang & mô cơ trơn thể hang dẫn đến sự cương cứng qua con đường non-adrenergic, non-cholinergic (NANC). Chất dẫn truyền thần kinh chính trong hệ thống này là nitric oxide (NO) được phóng thích từ các đầu mút thần kinh và tế bào nội mạc. NO được tổng hợp từ L- arginin và được giải phóng bởi các tế bào thần kinh & tế bào nội mạc và có lẽ từ tế bào cơ trơn trong thể hang của dương vật trong quá trình đáp ứng với kích thích tình dục.
(Hình 3)
NO kích thích enzyme guanilat cyclase để sản xuất guanosin monophosphat vòng (cGMP). Đây là chất chính điều hòa sự giãn cơ trơn & giãn mạch của thể hang dương vật, để tạo & duy trì sự cương cứng (Burnett, 1997). Các GMP vòng được thủy phân bởi các enzym nucleotid vòng phosphodiesterase (PDE) được tìm thấy trong nhiều mô. Trong thể hang của người, cGMP cần PDE chuyên biệt là isoenzym type 5 (PDE-5). Việc ức chế PDE-5 sẽ làm tăng mức cGMP và tạo điều kiện thuận lợi cho sự giãn các động mạch hang và thể hang. (Ballard,1998; Boolell, 1996). Tuy nhiên các hoạt động liên quan đến sự hiện diện của cGMP có liên quan đến sự toàn vẹn của tế bào nội mạc. Thực tế, chỉ có nội mạc với đầy đủ chức năng mới có khả năng sản xuất đủ lượng NO, 1 nhân tố chính đối với sự tổng hợp cGMP. (Jeremy 2000; Agarwal 2006; De Young 2004). Đây là lý do tại sao các chất ức chế PDE-5 cho hiệu quả 1 phần ở người đái tháo đường, hút thuốc lá, rối loạn lipid máu, xơ vữa động mạch. Không có NO không có cương dương!
Nói cách khác, chìa khóa của cương dương vật là sự giãn cơ trơn mạch máu và thể hang dưới, được điều khiển bởi hệ thần kinh đối giao cảm, thông qua một chất dẫn truyền thần kinh trung gian là Nitric Oxide (NO).